Eerste Britse deportatievlucht met bootvluchtelingen naar Rwanda niet vertrokken

Een Boeing 767-300 van Privilege Style stond naar verluidt vandaag paraat op Stansed. In afwachting van laatste pogingen van advocaten om bij een rechtbank in Londen illegale immigranten van de vlucht te halen, bleef tot op het laatste moment onduidelijk of de piloot koers kon zetten richting Oost-Afrika. De Britse regering wil bootvluchtelingen in Rwanda onderbrengen en de eerste vlucht staat voor vanavond gepland.

Minister Liz Truss van Buitenlandse Zaken sprak in de ochtend nog vol vertrouwen. Zelfs al zat er maar één passagier aan boord, dan zou het toestel de reis van 6500 kilometer naar Kigali maken. Het plan, volgens de Britse regering in het leven geroepen om mensensmokkelaars de pas af te snijden, kon volgens haar geen vertraging oplopen. De overtocht van vluchtelingen in opblaasbare boten vanuit Frankrijk naar Dover moest stoppen.

Van de oorspronkelijke 132 aangewezen immigranten waren er op de dag van vertrek nog maar zeven over. Rechtbanken erkenden dat de Britse autoriteiten mensenrechten schonden. In andere gevallen konden juristen aantonen dat hun cliënten ‘moderne slaven’ waren. Halverwege de avond waren vier beroepen afgekeurd, en leek het erop dat minstens vier immigranten de reis zouden maken.

Een uitspraak van het Europees Mensenrechtenhof (EHRM) in Straatsburg veroorzaakte op het laatste moment een juridische strijd. Het Hof bevestigde omstreeks 20.40 uur dat het de uitzetting van een van de zeven immigranten had geblokkeerd. Het ging om een Iraakse asielzoeker. Een Britse piketrechter (van dienst buiten kantooruren) onderzocht de resterende zes zaken.

Volgens een regeringsbron die anoniem wilde blijven, vertrekt de vlucht dinsdagavond niet meer. Volgens de laatste informatie bleef slechts een van die zes migranten over voor uitzetting. ‘Het Mensenrechtenhof heeft voorkomen dat nog twee mensen naar Rwanda worden gestuurd. Van twee anderen is het ticket geannuleerd. Er blijft slechts eentje over', meldde hulporganisatie Care4Calais op Twitter. Even later gevolgd door: ‘Ook het laatste ticket is geannuleerd. Er gaat niemand naar Rwanda'.   

Truss weigerde een bedrag op de vlucht te plakken, maar volgens grove schattingen bedragen de kosten voor het charteren van het toestel 600.000 euro.

Het beleid ligt uiterst gevoelig in het VK. Prins Charles liet via het paleis aan huiskrant The Times weten de deportaties naar Rwanda ‘vreselijk’ te vinden. In hetzelfde dagblad keerde de Anglicaanse kerk zich in een open brief tegen het ‘immorele’ besluit. ‘Ons christelijke erfgoed zou ons moeten inspireren om vluchtelingen te behandelen met compassie, eerlijkheid en gerechtigheid, zoals we al eeuwen doen’, schreven religieuze kopstukken.

Premier Boris Johnson stelt het tegenovergestelde. Wie zich keert tegen de controversiële methode, ondersteunt volgens hem de criminele organisaties die alleen dit jaar al 10.131 mensen tegen forse betalingen in gammele boten propten. Critici, onder wie de douaniers, herkennen in de vluchten naar Kigali een populistische daad van een regering in het nauw. Johnson zou na diverse schandalen de rechtse kiezer voor zich willen (terug)winnen.

_{Tekst gaat verder onder de foto.} 

Immigratie vormde een speerpunt rond het EU-referendum in 2016. Het zogenaamde Leave-kamp, waarin voorstanders van de brexit zich verenigden, beloofde de grenzen waterdicht te maken. De aanhoudende stroom van foto’s van vluchtelingen die Het Kanaal oversteken, wekt een beeld van onmacht. Door de vlucht naar Rwanda door te drukken, wil Johnson een statement maken.

Door een Memorandum van Overeenstemming - en geen verdrag - met Rwanda te sluiten, omzeilt Johnson het parlement. De Britse senaat, waarin 23 Anglicaanse bisschoppen zitting nemen, willen onderzoeken of het plan niettemin tegen internationale afspraken ingaat. De Hoge Raad gaf Johnson gistermiddag het voordeel van de twijfel. Het toestel mocht opstijgen, mits gedeporteerden terug konden keren als het plan in strijd blijkt te zijn met de wet.

Rwanda krijgt van het VK bijna 200 miljoen euro voor de vijfjarige pilot. Deze som kan oplopen als de operatie soepel verloopt. In het land, door de Verenigde Naties als onveilig bestempeld, komen de vluchtelingen in hostels. Als aan hen asiel wordt verleend, mogen ze werken en een studie volgen. Minister Truss laat zich niet afschrikken door de juridische tegenslag. Ze beloofde dat voor het einde van het jaar de vluchten naar Kigali vol zitten.

Kijk onze trending nieuwsvideo's in onderstaande playlist: