Wat is er aan de hand?
Te veel om op te noemen. Het gevecht duurt al bijna tien jaar en is nu aangescherpt door de handelsoorlog. Amerika heeft deze week dertien strafbare feiten ten laste gelegd aan de door Canada opgepakte topvrouw van het Chinese telecombedrijf Huawei, Meng Wanzhou, en ook aan Huawei zelf. Een daarvan is schending van de Amerikaanse sancties tegen Iran tussen 2009 en 2014 door een dochterbedrijf van Huawei, Skycom. Veel gevaarlijker voor de Chinezen zijn de beschuldigingen dat zij Amerikaanse netwerktechnologie hebben gestolen. FBI-directeur Wray sprak van 'schaamteloze en aanhoudende acties om Amerikaanse bedrijven en financiële instellingen te exploiteren'.

Chinezen die westerse technologie stelen. Klinkt bekend.
Inderdaad, maar nu loopt het waarschijnlijk niet met een sisser af. Huawei is niet zomaar een Chinees bedrijf, het heeft zich opgewerkt van eenmansbedrijfje tot wereldleider op het gebied van het 5G mobiele netwerk. Aangezien bijna alles straks op deze supersnelle verbindingen zal draaien, staan gigantische belangen op het spel. De Amerikanen vrezen hun technologische en economische voorsprong kwijtraken aan Huawei, dat volgens Washington een verkapt, gesubsidieerd Chinees staatsbedrijf is.

Wat zijn de risico's?
Spionage bijvoorbeeld. Dat is kinderspel via het wereldwijde communicatienetwerk. China zou in geval van een conflict met een ander land ook druk kunnen proberen uit te oefenen via Huawei. Bijvoorbeeld door het dataverkeer te (laten) blokkeren.

Wordt Huawei echt aangestuurd door de Chinese staat?
De mediaschuwe Huaweibaas Ren Zhengfrei bezweert dat hij alleen zijn belastingformulier deelt met de overheid en niets te maken heeft met de Chinese regering of het leger. Het bedrijf heeft meerder malen aangeboden open te staan voor externe controles. In de Verenigde Staten, maar ook elders in de wereld, wordt die transparantie betwijfelt. Australië en Nieuw-Zeeland hebben Huawei uitgesloten van hun nieuwe 5G-netwerk. Canada denkt erover na. De EU onderzoekt de zaak.

Dat oprichter Ren Zhengfrei, ooit ingenieur in het Chinese leger, zonder staatshulp en staatscontrole zo groot kon worden in een land waar de Communistische Partij oppermachtig is, is moeilijk te geloven. Huawei draaide in 2017 een omzet van tegen de 100 miljard euro. Ook opmerkelijk: na de aanhouding van topvrouw Meng Wanzhou reageerde de Chinese overheid met de arrestatie van twee Canadezen en een ter dood veroordeling (in hoger beroep) van een Canadese drugssmokkelaar. Deze stevige reactie suggereert op zijn minst een verband tussen Huawei en de Chinese staat. Begin dit jaar werd een Chinese medewerker van Huawei in Polen beschuldigd van spionage. De prestigieuze universiteit van Oxford meldde deze maand de donaties van Huawei op te schorten.