Campagne van start: Franse kiezers willen Macron behouden, maar willen ook verandering

In Frankrijk loopt een bonte stoet aan mensen zich warm. Inmiddels zijn er meer dan veertig kandidaten opgestaan die willen meedoen aan de verkiezingen. Het gaat van Frankrijks eerste transgender burgemeester Marie Cau tot ex-legergeneraal Antoine Martinez. Ook onderzoeker Clara Egger van de Universiteit Groningen doet mee, net als Gele Hesjes-voorman Eric Drouet. Allemaal maken ze eigenlijk geen kans, maar tijdens de campagne kunnen ze wel hun standpunten naar voren brengen.

De serieuze kanshebbers zijn zich ook al volop aan het voorbereiden. Deze week wordt een laatste horde genomen naar de échte campagne. Vandaag wordt in Parijs een nieuwe politieke beweging gelanceerd, ‘Ensemble Citoyens’ (Burgers Samen). Daarin werken alle partijen samen die president Emmanuel Macron steunen. ,,We willen dat Macron wordt herkozen’’, laat een woordvoerder weten. De president heeft zich officieel nog niet kandidaat gesteld, maar vriend en vijand weten: hij wil meedoen.

Woensdag is het de beurt aan de rechtse oppositiepartij Les Républicains. Die leverde in het verleden presidenten als Nicolas Sarkozy en Jacques Chirac. De partijleden gaan stemmen om hun komende kandidaat aan te wijzen. Er zijn vijf gegadigden; de stemming duurt tot en met zaterdag.

De socialisten gaan de race in met burgemeester Anne Hidalgo van Parijs. En er is een kandidaat die al in april haar kandidatuur bekendmaakte: Marine Le Pen, namens de rechts-populistische Rassemblement National. Tot slot is er nog een electorale joker: ex-journalist Eric Zemmour. Hij trekt in heel Frankrijk volle zalen met vooral anti-islam- en antimigratietoespraken. Maar hij weigert tot op heden te zeggen of hij wil meedoen aan de verkiezingen.

De peilingen in Frankrijk laten een opvallende trend zien: de verrechtsing van Frankrijk. Volgens onderzoeken maakt Emmanuel Macron nu de meeste kans om te winnen. Hij profileert zich als man van het centrum, maar wordt door de meeste Fransen als rechts en liberaal gezien. Op de tweede en derde plaats in de peilingen staan Le Pen en Zemmour. Op de vierde plaats eindigen altijd de potentiële kandidaten van het rechtse Les Républicains. Pas daarachter volgen de linkse kandidaten, van extreem-links via de Groenen tot de socialiste Hidalgo, die volgens de peilingen op een magere 4 procent van de stemmen kan rekenen.

Toch kan de uitslag nog alle kanten op waaieren, zeggen deskundigen. Allereerst door corona. Macron rekende er eerder dit jaar op dat de vaccinaties vruchten zouden afwerpen en dat hij daarvan zou profiteren. Maar ook in Frankrijk is er een nieuwe golf van besmettingen en zijn maatregelen weer aangescherpt. 

De tweede onzekere factor vormen de niet-stemmers. Bij de regionale verkiezingen eerder dit jaar bleef twee derde van de Fransen thuis: het hoogste cijfer ooit. Het wantrouwen van Fransen ten opzichte van hun politici is groot.

De Franse politiek is daarmee een landschap vol schuivende tektonische platen. Waar die heenschuiven is ongewis, bleek vorige week uit een opiniepeiling. Meer dan de helft van de Fransen zegt verandering te willen, met nieuwe politici. Maar diezelfde Fransen zeggen ook dat niet een van de kandidaten een betere president zou zijn dan Macron.

In april 2022 worden de presidentsverkiezingen gehouden. De eerste ronde is op 10 april. Als geen van de deelnemers de absolute meerderheid haalt, gaan de twee kandidaten met de meeste stemmen door naar de tweede en beslissende ronde. Die wordt twee weken later gehouden, op 24 april.

Bekijk hier al onze video’s over de politiek: