Amerikaanse man geeft geroofde antiquiteiten terug die hij had geërfd van zijn Duits-Nederlandse oma

John Gomperts, woonachtig in Washington, realiseerde zich na het lezen van een artikel in de Britse krant The Guardian dat de oude kunstvoorwerpen - waaronder twee Cypriotische vazen ​​uit de 7de en 8ste eeuw - afkomstig konden zijn van illegale opgravingen, omdat er geen verzamelgeschiedenis bekend was.

Gomperts bedacht dat het juridisch en ethisch juist zou zijn om de antieke waar terug te geven aan Italië, Griekenland, Cyprus en Pakistan. ,,Het leek me het juiste om te doen. Ik las verhalen over repatriëring en ik dacht: we hebben stukken van 2500 jaar oud uit andere landen; we moeten onderzoeken of we ze terug kunnen geven”, vertelt de man aan de krant.

Zijn grote vraag was: hoe geef je zulke antiquiteiten terug, zonder dat de autoriteiten denken dat hij ze zélf had geroofd? Hij besloot contact op te nemen met een voormalig veldarcheoloog van de Universiteit van Cambridge, die in de krantenstukken werd geciteerd. Christos Tsirogiannis is inmiddels het hoofd van het onderzoek naar illegale antiquiteitenhandel aan de Ionische Universiteit in Corfu, Griekenland. In vijftien jaar tijd identificeerde hij meer dan 1600 geroofde kunstvoorwerpen in veilinghuizen, privécollecties en musea en zorgde dat ze weer terechtkwamen bij de rechtmatige eigenaar. Zo ging hij de strijd aan met het beroemde veilinghuis Sotheby's over een oud Grieks bronzen paard, dat na een juridische procedure weer in handen kwam van Griekenland.

Tsirogiannis identificeerde de antiquiteiten die Gomperts hem liet zien en gaf het land aan waarnaar het moest worden teruggestuurd. ,,Twaalf objecten behoren tot Griekenland, vier tot Italië, één komt uit Pakistan en twee uit Cyprus. Ik adviseerde hem om ze terug te geven”, zegt de archeoloog tegen The Guardian. ,,Ik zei tegen hem: ‘Als je mijn advies opvolgt, zul je geen problemen hebben en ook een voorbeeld worden voor andere mensen om te volgen. Je verpakt ze in een doos voor elk land en gaat naar hun ambassades. Gebruik alstublieft mijn naam - dit zal u beschermen. De meest eerlijke manier is de rechttoe rechtaan manier.’”

De items die Gomperts erfde van zijn oma omvatten twee 4de-eeuwse keramische borden versierd met acrobaten door Zuid-Italiaanse schilders, een 4de-eeuwse vaas die werd gebruikt bij oude Griekse huwelijksceremonies, en een stenen reliëffragment met de volgelingen van Boeddha, gesneden in de 2de of 3de eeuw.

Gomperts Duits-Nederlandse grootmoeder Gisela Schneider-Herrmann stierf in 1992, op 98-jarige leeftijd. Ze was actief bij verschillende opgravingen, met name in Italië en Griekenland in de jaren 50 en 60, en publiceerde wetenschappelijke artikelen. ,,Ik heb geen idee hoe ze deze objecten eigenlijk heeft gekregen. Ze was een prima en correct persoon. Maar er waren destijds andere normen. Deze objecten waren haar obsessie, haar hele bestaan.”

Een paar van de voorwerpen kwamen met bonnetjes, maar Tsirogiannis wist dat in de jaren 50 en 60 archeologen vermoedelijk ook banden hadden met Griekse handelaren van illegale antiquiteiten. Gomperts wist daarom zeker dat hij de voorwerpen terug wilde geven. ,,Ik klopte op de deuren van de ambassade en zei: ‘Ik heb een levering’. Ik zei: ‘Ik wil deze dingen repatriëren.’”

De landen toonden hun waardering met dankbetuigingen aan zowel Gomperts als Tsirogiannis.

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: