Politiebondvoorzitter: boerenactie bij huis minister is ‘aanval op rechtsstaat en democratie’

Boeren wisten toen door een politieafzetting te breken. Bij de woning werd onder meer met vuurwerk gegooid. Minister Van der Wal was zelf niet thuis, haar gezin wel. Ook bij het huis van CDA-Kamerlid Derk Boswijk stonden gisteravond boeren, laat de politicus vandaag via Twitter weten. ‘Gisterenavond toen ik nog aan het werk was is er thuis bezoek geweest in het bijzijn van mijn kinderen van 4 en 7 jaar (!)’, schrijft hij. Het Kamerlid meldt dat hij de komende dagen thuis bij zijn gezin blijft.

^{Tekst gaat verder onder de afbeelding.}

Struijs stelt woensdagochtend dat ‘we’ weer in een nieuwe fase zijn aanbeland. ,,Het is duidelijk dat sprake is van criminele gedragingen. Dat houdt ook in dat ik hoop dat zowel de recherche als het Openbaar Ministerie snel een onderzoek instelt naar alle incidenten die er zijn geweest. Dat wordt belangrijk.” 

Een tweede punt is volgens Struijs dat er voor de politie sprake moet zijn van een permanent karakter van opschalen. ,,De politie moet zich in gaan stellen op de lange adem. En dat gaat forse consequenties hebben voor het personeel”, zegt de voorzitter. ,,Opsporingsonderzoeken komen stil te liggen, de politie is niet meer in de wijken, onderzoek naar lokale dealers wordt stopgezet.” Volgens hem zal de politie alleen nog 112-meldingen kunnen doen, en boerengerelateerde incidenten, die onaangekondigd en versnipperd zijn. ,,Dat is niet fijn als je aangifte hebt gedaan. Het heeft rechtstreekse gevolgen voor de veiligheid van Nederland.”

Maar, zegt Struijs, de veiligheid van burgers, ministers en wethouders is nu in het geding. ,,Er moet absoluut opgeschaald en doorgepakt worden.” Volgens Struijs kan het niet zo zijn dat intimidatie en bedreiging een verdienmodel worden. Het moet ‘aan de hand van een goede discussie’, stelt hij. ,,Ik hoop dat sommige Kamerleden beseffen wat hun uitspraken kunnen doen”, zegt hij, verwijzend naar uitspraken op basis waarvan demonstranten zich gerechtvaardigd zouden voelen bepaalde acties te ondernemen.

‘Ik ga altijd met iedereen overal, ook bij negatief advies, in gesprek’, twittert Boswijk naar aanleiding van het bezoek van de boeren bij hem thuis. ‘Ook gisteren nog. Ik hoor dan de onzekerheid en woede maar die helaas ook vaak is gebaseerd op halve waarheden.’ Maar politici thuis opzoeken ‘dient geen enkel doel’: ‘Stop ermee!’ De CDA’er benadrukt dat de boeren die over de schreef gaan een beperkte groep vormen. Hij zegt ervan overtuigd te zijn ‘dat het overgrote gedeelte van de agrarische sector hardwerkende mensen zijn die graag willen bijdragen aan de grote maatschappelijke opgaves’.

Boerenactiegroep Agractie vraagt het kabinet de situatie ‘niet te laten ontaarden’ na de escalatie dinsdagavond bij het huis van minister Christianne van der Wal. Voorman Bart Kemp, die ervoor pleit dat het kabinet in gesprek gaat met de boeren, zegt dat hij ‘de spanningen al weken ziet oplopen’. ,,Her en der escaleert het, niet alleen bij Van der Wal”, aldus Kemp. Dinsdagavond zei Kemp in een reactie op de boerenprotesten al dat ‘de emoties alleen maar hoger oplopen. Hier heeft niemand iets aan.’ Zijn club organiseert momenteel geen acties.

De nieuwe voorzitter van politievakbond ACP, Wim Groeneweg, noemde de escalatie bij het huis van Van der Wal dinsdagavond ‘werkelijk ongehoord.’ ,,Mijn indruk is dat het zo geroemde boerenverstand helemaal kwijt is. Het is werkelijk bij de beesten af”, aldus Groeneweg. ,,Als dit de manier van actievoeren wordt in Nederland, dan is niemand daartegen opgewassen.” De vakbondsvoorzitter hekelt het feit dat de agressie zich tegen de politie richt, ‘terwijl het gaat om politieke beslissingen waar de politie niets aan kan doen.’

Groeneweg: ,,Ze zijn helemaal de weg kwijt. Dat blijkt ook wel: trekkers op de snelweg, daar horen ze niet.” Hij stelt dat er een goed gesprek moet plaatsvinden tussen de politiek en boerenorganisaties. Ook boeren moeten zich aan de regels houden, vindt Groeneweg. ,,Maar dat doen ze dus gewoon niet. Als iedereen in Nederland de regels aan de kant zet, raakt de hele samenleving ontwricht. En daar begint het nu een beetje op te lijken. De politie kan dat never nooit keren. Als we in de chaos willen storten, moeten we vooral zo doorgaan.”

De oplossing is volgens de ACP-voorzitter niet meteen heel hard met allerlei politiegeweld optreden. ,,Dat escaleert alleen maar. Ik heb grote bewondering hoe de politie probeert te de-escaleren.”

Zou inzet van het leger een denkbaar scenario zijn, nu politie gisteravond zélf in een onveilige situatie terecht kwam, en capaciteitsproblemen op de loer liggen? ,,Als er inzet van defensie is, is dat altijd onder leiding van de politie”, zegt landmachtwoordvoerder luitenant-kolonel Sjaak van Elten. ,,We hebben daar een systeem voor. Veiligheidsregio's kunnen steun aanvragen bij defensie.” Zou er zo'n verzoek komen, dan kijkt defensie of de gevraagde hulp ook geleverd kan worden. Of inzet van het leger ook wenselijk is, daar is de landmacht niet mee bezig, zegt Van Elten. ,,Dat wordt mogelijk in Den Haag bekeken. Ik heb er geen zicht op of dat nu gebeurt.”

Militairen - afgezien van de marechaussee, formeel ook onderdeel van defensie - staan de politie zelden bij op demonstraties. De laatste keer dat dit gebeurde was in 1934, bij het Jordaanoproer. Wel helpt het leger vaker met bijvoorbeeld materieel, ook bij de huidige boerenprotesten: ,,Er is een trekkeroplegger ingezet", zegt Van Elten. En onlangs stonden er in Den Haag vrachtwagens van defensie vanwege acties van de boeren. 

Politiechef Willem Woelders zei dinsdagavond het onacceptabel te vinden dat protesterende boeren politici aan huis opzoeken, en hier hard tegen op te willen treden:

Bekijk hieronder onze video’s over de boerenprotesten: