Advocaten Sabine ten Doesschate (l) en Boudewijn van Eijck van verdachte Oleg Poelatov in de rechtszaal in het Justitieel Complex Schiphol voor het MH17-proces. © ANP

Incident in zaak-MH17: botsing op damestoilet tussen nabestaande en advocate

De emoties zijn vandaag hoog opgelopen tijdens de MH17-rechtszaak in de rechtbank bij Schiphol. De advocate van de Russische verdachte Poelatov werd door een nabestaande ‘op een vervelende manier’ aangesproken op het damestoilet. De advocate was daarvan zo onder de indruk dat zij zich enige tijd liet vervangen door haar collega.

Tonny van der Mee en Cyril Rosman 13-11-20, 18:00 Laatste update: 18:34

Tijdens een korte schorsing in de zaak was er een confrontatie tussen Sabine ten Doesschate, advocate van de Russische verdachte Oleg Poelatov, en nabestaande Silene Fredriksz, die haar zoon en schoondochter verloor bij de MH17-ramp. Volgens de verdediging werd de advocate daarbij ‘op een vervelende manier aangesproken’. Ten Doesschates college Van Eijck stelt dat dat het directe gevolg is van de ‘toonzetting van het OM en het opruiende taalgebruik’. ,,Het OM is onnodig grievend in richting van de verdediging.”

Ten Doesschate verscheen na de schorsing niet meer in de rechtbank omdat zij volgens haar collega even moest bijkomen. De advocate was na de lunch weer terug in de zaal. Ze vertelde dat ze ‘even van de leg’ was door het incident. ,,Het gebeurde op een moment en manier waar ik niet op bedacht was.” Ze benadrukt dat het contact tussen de advocaten en de nabestaanden over het algemeen vriendelijk is.

‘Helemaal klaar mee’

Zeggen dat een Buk-raket niet bedoeld is om een komkommer mee te snijden is een volkomen minachting van de ernst van de ramp
Woordvoerder verdediging over het taalgebruik van het OM

Een woordvoerder van de verdediging laat weten dat de advocaten ‘helemaal klaar zijn met de retoriek van het OM’. ,,Hun toonzetting is denigrerend. Zeggen dat een Buk-raket niet bedoeld is om een komkommer mee te snijden of een band te plakken is een volkomen minachting van de ernst van de ramp. Ook het opruiend en grievend taalgebruik zet aan tot vijandigheden zoals we vandaag mondeling hebben ondervonden.”

Volgens Silene Frederiksz is het incident door de advocaten ‘opgeblazen’ ,,Zij kwam het toilet binnen en ik liep eruit. Ze groette mij vriendelijk en ik groette terug. Door de mondkapjes die we op hadden had ik niet gelijk door wie ze was. Dus ik schrok eigenlijk. Ik zei: ‘Oh nee, ik wil niet vriendelijk zijn. Ik ben nabestaande en heb moeite met jullie", zo stelt ze in een reactie aan deze site. Daarna liep Frederiksz naar buiten. ,,De indruk werd gewekt dat het nogal heftig was. Maar ik heb op een normale toon gesproken en haar niet aangeraakt. Zij zijn de advocaten van een van de verdachten van de moord op Bryce en Daisy. Daar heb ik een gevoel bij. Zij doen hun werk en dat doen ze goed. Alleen voor ons als nabestaanden is dat vaak moeilijk en frustrerend.’’

Nabestaanden Rob en Silene Fredriksz arriveren bij het Jusitieel Complex Schiphol © ANP

Vertraging

De rechter reageerde dat het nooit de bedoeling kan zijn dat advocaten onheus bejegend worden. De officieren van justitie staan daar volledig achter, lieten ze direct weten. Zij stelden in eerdere zittingen wel dat alle verzoeken tot vertraging in de zaak kunnen leiden. Dat vinden ook de nabestaanden.

Bij vorige, recente zittingen liep de ergernis onder de nabestaanden ook op. Buiten het gerechtsgebouw stond meerdere zittingsdagen een videowagen waarop video’s worden vertoond die een alternatieve kijk op de MH7-crash geven. De wagen wordt gehuurd door een organisatie die Global Rights of Peaceful People heet. De video die werd vertoon is van Bonanza Media, een zelfbenoemd journalistiek platform waarvan eerder deze week werd onthuld dat de makers nauwe banden hebben met een Russische inlichtingendienst. In de video komt onder meer een zelfbenoemde getuige aan het woord die stelt dat hij nog een tweede vliegtuig in de lucht heeft gezien die dag. In dat zogenoemde ‘warplane’-scenario zou een Oekraïens gevechtsvliegtuig achter MH17 hebben ‘gescholen’ en mogelijk het doelwit zijn geweest van de afgevuurde Buk-raket.

Meer onderzoek

De rechtszaak over de ramp met vlucht MH17 is nog in de inleidende fase, momenteel komen onderzoekswensen aan bod. De advocaten van de Rus Poelatov hebben vorige week vele tientallen verzoeken gedaan. Ze willen onder meer veel getuigen (opnieuw) horen en experts aan het woord laten over onderzoeken die eerder zijn uitgevoerd naar het neerhalen van MH17. Ook willen de advocaten dat er meer onderzoek wordt gedaan naar de andere scenario’s over het neerhalen van MH17.

Het OM bestempelde gisteren en vandaag vrijwel alle wensen als ‘onnodig of niet relevant’. Justitie gaat ervan uit dat MH17 is neergehaald door een Russische BUK-raket die op dat moment op Oekraïens grondgebied was, in een gebied waar pro-Russische separatisten de baas waren. Volgens het OM is er geen sprake geweest van een ander aanwezig vliegtuig.

Volgend jaar inhoudelijke behandeling

Oleg Poelatov is een van de vier verdachten in het monsterproces rond het neerhalen van het vliegtuig van Malaysia Airlines op 17 juli 2014. Hij is de enige die zich laat vertegenwoordigen door advocaten. De andere drie - Igor Girkin, Sergej Doebinski en Leonid Chartsjenko - hebben niets laten horen. Bij de vliegramp kwamen alle inzittenden, onder wie bijna tweehonderd Nederlanders, om het leven.

De strafzaak begon afgelopen maart. Op 25 november beslist de rechtbank over de onderzoekswensen van de verdediging: het horen van de getuigen en experts. Daarna zal duidelijk zijn of het monsterproces vanaf februari volgend jaar in zijn geheel inhoudelijk behandeld kan worden of dat er in het geval van Poelatov eerst nog meer onderzoek nodig is.

Bekijk al onze video's over de MH17-ramp in deze playlist.