'Herman is ontzettend naïef geweest'

In een doorsnee rijtjeshuis in Putten zit Anja du-Bois aan de eettafel. Achter haar, op de bank, zit Herman. Hij staart naar buiten en rookt een sigaretje. Dat doet hij het grootste deel van de dag. Herman is werkloos, net als Anja. Ze leven van een bijstandsuitkering.

Ongewild, want de twee solliciteren zich al jaren een ongeluk. ,,Maar ja, dat stempel van de Puttense moordzaak raak je niet kwijt,'' zegt Anja. ,,En nu Herman wéér voor de rechter moet verschijnen, kunnen we een baan wel vergeten.''

Herman du-Bois en zijn zwager Wilco Viets verdwenen in 1994 achter de tralies voor de moord op stewardess Christel Ambrosius. Na 7 jaar bleek de veroordeling aan alle kanten te rammelen: de twee werden vrijgesproken. Pas in 2008 pakte de politie na een dna-match de échte moordenaar.

Anja en Herman bouwden hun leven langzaam weer op. Maar dan, in 2014, gaat het helemaal mis. Herman wordt gearresteerd en zit 9 weken in voorarrest. Hij vervoerde machines en grondstoffen voor de productie van harddrugs. Zelf zegt hij dat hij niet wist dat de spullen daarvoor werden gebruikt.

Herman hangt opnieuw een lange gevangenisstraf boven het hoofd. Bent u daar bang voor?
,,Ik schrok me kapot toen de politie voor de deur stond. Maar ik wist meteen dat hij er nooit diep in kon zitten. Dan had ik het echt wel gemerkt. We hadden dan veel meer geld moeten hebben. Ik ben niet bang, maar ik word hier wel verdrietig van. Want alles komt weer terug. Toen ik Herman die ochtend zag, dacht ik: waarom moet hij dit nou weer meemaken?"

Bent u overtuigd van zijn onschuld?
,,Onze oudste zoon is verslaafd geweest aan de drugs. Denk je dat Herman met die troep in aanraking wil komen? Echt niet. Hij had nooit het risico genomen. Hij wil nooit meer een gevangenis in.

De laatste jaren pakte Herman alle klusjes aan. Hij ging tuintjes opknappen, huizen schoonmaken, loodsen uitruimen, noem maar op. Alles om maar een beetje geld te verdienen. Een kennis die hij al van kinds af aan kent, vroeg hem om ijzeren bakken op te halen. En later moest hij ook jerrycans vervoeren. Onkruidverdelger, zei die vriend. Dat hebben we nog bij ons in de tuin gegooid. We wisten echt niet dat het werd gebruikt om xtc van te maken. Herman is gewoon ontzettend naïef geweest.''

Na de vrijspraak in de Puttense moordzaak kregen jullie een schadevergoeding van bijna 9 ton. Is dat geld op?
,,Ja, al een paar jaar. In de jaren dat Herman vastzat was er geen inkomen en moest ik geld lenen van de bank om het hoofd boven water te houden. Die schuld konden we dus meteen aflossen. En toen zei de bank: ga nu maar lekker op vakantie. We kochten een huis en deden leuke dingen. Onze oudste zoon hebben we een auto gegeven. De jongste kreeg een pracht van een brommer, net een motor. Zelf kocht Herman een Harley Davidson. En een fantastische jukebox. Dat kon allemaal."

,,Achteraf was die schadevergoeding een vloek. Ze hadden dat geld nooit in één keer moeten geven. Het was beter geweest als ze Herman op een fatsoenlijke manier aan een baan hadden geholpen. Als je een paar ton wint bij de Staatsloterij, krijg je meteen een adviseur en allemaal persoonlijke begeleiding. Maar wij niet.

Ik baal ervan dat ze het precieze bedrag bekend hebben gemaakt. Wildvreemden kwamen aan de deur en we kregen telefoontjes van mensen die ik niet kende. We leenden duizenden euro's uit aan kennissen uit het dorp die in geldnood zaten. Ik zie ze nog zo zitten, huilend bij ons in de tuin. Maar dat geld hebben we nooit teruggezien."

In uw boek beschrijft u dat Herman als een andere man terugkwam uit de gevangenis. Wat was er anders?
,,Zijn karakter is totaal veranderd. Vroeger kon iedereen spontaan binnenvallen. Herman was een gangmaker, altijd in voor een praatje. Hij zag nooit het slechte in de mens. Nu is hij wantrouwig. Hij durft niet snel met onbekenden te praten. Ook voor onze twee zoons was het zwaar. Na 7 jaar kwam er een vreemde man in huis. Herman had veel last van stemmingswisselingen. Ik wilde zo graag dat oude terug. Maar dat komt nooit meer terug."

Menig huwelijk zou het niet overleven. Waarom zijn jullie nog altijd bij elkaar?
,,Omdat het houden van heel sterk is. Toen Christel Ambrosius werd vermoord, zat ik naast Herman op de bank. Daardoor wist ik zeker dat hij onschuldig was. En ik kende hem al 15 jaar, hij zou nooit iemand pijn doen.

,,We zeggen wel eens tegen elkaar dat God ons hiervoor heeft uitgekozen. Andere mensen hadden dit niet aangekund. Onze jongens worden heel boos als ze dit lezen. Zij hebben niet zoveel met het geloof. Die denken: wat is God voor klootzak dat hij dit ons dit aandoet? Ik snap dat wel hoor. Elk kind hoort op te groeien met z'n vader. Dat is van onze jongens afgepakt.''

Hoe belangrijk is het geloof voor u?
,,Heel belangrijk. Maar ik ga niet meer naar de kerk. Toen op televisie bekend werd dat we een schadevergoeding kregen, werden we 3 dagen later in de kerk aangesproken door het kerkbestuur. Die mensen hadden we nog nooit eerder gezien, maar nu wilden ze weten hoeveel geld we aan de kerk gingen geven. Daar zakt je broek toch van af. Nou, zo heeft God de kerk niet bedoeld.

,,Ik ben helemaal geen zweverig type. Maar door alles wat er nu gebeurt weet ik dat God ons helpt. Omdat Herman verdachte is in deze drugszaak, krijgt hij voor het eerst begeleiding van een heel goede reclasseringsambtenaar. Ook heeft hij recht op psychische ondersteuning.

,,Na zijn vrijlating in 2002 kreeg hij alleen een treinkaartje om naar huis te gaan. Dat was het. Geen hulp, niks. Nu komt die hulp gelukkig wel op gang. Ik geloof dat we hier weer sterker uitkomen.''