In 2019 waren er 95 plofkraken bij banken, waarbij de geldautomaat werd leeggeroofd. In 72 zaken was er gebruikgemaakt van het flitskruit van cobra’s, zo blijkt uit het rapport Dreigingsbeeld milieucriminaliteit dat vandaag verschijnt. Één zo’n knaller heeft volgens de politie de kracht van een lichte handgranaat; door het poeder van meerdere cobra’s samen te voegen, ontstaan levensgevaarlijke bommen.

Niet alleen geldautomaten moesten het afgelopen jaren ontgelden. Het zware vuurwerk gebruiken criminelen ook steeds vaker om aanslagen te plegen, constateert de politie. Zo is dit vuurwerk aangetroffen bij de woning van de burgemeester van Woensdrecht, zijn er diverse aanslagen gepleegd op woningen van agenten, was er een explosie bij het huis van een raadslid uit Castricum en werden meerdere GGD-priklocaties afgelopen maanden bestookt met zwaar vuurwerk, onder andere in Den Helder.

Vorig jaar nog vond de politie bij een inval 160 lege hulzen van cobra’s. Het flitspoeder dat erin hoorde, was apart opgeslagen. De politie vermoedt dat dit poeder later in metalen of plastic hulzen zou worden gedaan om daarmee een aanslag in het criminele circuit uit te voeren.

De politie heeft zelfs signalen dat het flitspoeder wordt gebruikt bij de voorbereiding van terroristische aanslagen. In 2019 werd hiervoor iemand veroordeeld die in de slaapkamer van zijn zoontje 266 stuks ‘Super cobra 6’ bewaarde. In datzelfde jaar werd nog een jihadist veroordeeld met eveneens een enorme hoeveelheid cobra’s.

Volgens vuurwerkspecialist Erik Kooijker bij de Landelijke Eenheid laten deze voorbeelden zien dat illegaal vuurwerk allang niet meer alleen rond oud en nieuw wordt afgestoken. ,,Een paar weken geleden nog werd er in Utrecht een muurtje opgeblazen met vuurwerk. Als jongeren dat doen, is dat een groot probleem, maar als criminelen het inzetten, is dat nog zorgelijker.”

Temeer omdat de illegale knallers steeds zwaarder worden. In de jaren negentig waren strijkers en nitraten het hardste knalvuurwerk op de markt, maar die bevatten slechts 5 gram kruit. Nu is dat 100 gram per cobra. En die grens schuift alleen maar meer op, constateert de politie.

De alsmaar strengere regels in Nederland voor de opslag van legaal professioneel vuurwerk hebben illegale vuurwerkhandelaren in de kaart gespeeld, constateert de politie. Ze slaan het nu op in Navo-bunkers in Duitsland, waardoor de politie minder zicht heeft op wat er in die wereld gebeurt. De bunkers zijn om nog een reden een ideale uitvalsbasis: de Duitse politie geeft weinig prioriteit aan controles en de straffen liggen in Duitsland een stuk lager dan in Nederland.

Toch moet er wat gebeuren, vindt de Nederlandse politie. Vorig jaar al is er een ‘taskforce vuurwerk’ in het leven geroepen om de handel in illegaal vuurwerk harder te raken. De lokale politie focust zich nu meer op de kleinere zaken, de regionale recherches richten zich op de landelijke zaken en proberen criminelen die intensief samenwerken op te sporen. Het resulteerde dit jaar al in een vangst van 9400 kilo illegaal vuurwerk. Vorig jaar was dat tot de zomer nog 4100, het jaar daarvoor 2700 kilo.

Maar volgens Kooijker is het van het grootste belang dat er ook internationaal meer wordt samengewerkt door informatie beter uit te wisselen. Bijvoorbeeld met Italië en Polen, waar een aantal producenten van cobra's is gevestigd. Maar ook met Duitsland. Nu doet zich de merkwaardige situatie zich voor dat de opslag van de illegale knallers daar legaal is. De cobra’s mogen namelijk worden afgestoken door bouwers van professionele vuurwerkshows. Het is alleen illegaal als consumenten ze afsteken. ,,Maar zo’n 90 procent van de productie wordt illegaal gebruikt. Als buurlanden beter weten wat er met die voorraden wordt gedaan, ontstaat er ook hogere prioriteit om het aan te pakken. Het is ook in hun belang dat criminelen hiermee niet aan de gang gaan.”

Eind vorig jaar werd al duidelijk dat de illegale vuurwerkhandel verhardt. Landelijk opererende criminelen houden zich ook bezig met drugshandel of proberen illegale sigaretten te slijten. Geweld en bedreiging komen daardoor vaker voor. Criminelen lijken een celstraf voor lief te nemen omdat ze weten dat de pakkans klein is en en het moeilijk is om ze financieel te treffen. Het is daardoor al snel lucratief; een celstraf van hooguit één of enkele jaren wordt ingecalculeerd.

Bekijk onze trending nieuwsvideo’s: