Nederlandse mariniers patrouilleren op een Frisc in het gebied rond Somalie © ANP

'Chroom-6 gebruikt op snelle rubberboten Koninklijke Marine'

videoOp de snelle rubberboten van de Koninklijke Marine, de zogenaamde Friscs, is chroom-6-verf aangetroffen. De verf kan kankerverwekkend zijn en mogelijk is wederom defensiepersoneel aan de stof blootgesteld. Drie werkplaatsen waar de boten worden onderhouden, zijn uit voorzorg gesloten.

David van der Heeden 25-06-18, 10:38 Laatste update: 25-06-18, 11:03

De Koninklijke Marine heeft 52 Friscs in gebruik. © ANP

De ontdekking werd gedaan door onderhoudsmedewerkers van de Marine. De roestwerende grondverf wijkt qua kleur iets af en testen wijzen uit dat het daadwerkelijk om chroom-6 gaat. ,, We hebben deze Friscs sinds 2011’’, zegt zegt woordvoerder Bernd Roeling tegen het Noordhollands Dagblad ,,Het zit niet overal en ook niet op elke boot evenveel.’’

De stof kan vrijkomen wanneer delen van de boten worden bewerkt, waardoor niet uit te sluiten valt dat defensiepersoneel aan de gifverf is blootgesteld. Roeling: ,,Het is moeilijk te zeggen of er hiervoor niet iemand op zo’n plekje aan het lassen of slijpen is geweest’’. De drie werkplaatsen worden daarom industrieel gereinigd.

De marine heeft 52 van de speedboten in gebruik en gaat inventariseren hoeveel boten er met de verf zijn bedekt en in welke mate, meldt de krant. Ook wordt gekeken of de levering aan de specificaties voldeed. ,,Ik begrijp dat gegarandeerd is dat onze Friscs vrij van chroom-6 zouden zijn’’, zegt Roelink. Volgens de woordvoerder kunnen de boten in de tussentijd wel worden gebruikt.

Defensiepersoneel blootgesteld

Tientallen jaren werd chroom-6 bij Defensie gebruikt als grondverf, vanwege de goede hechting en de bescherming tegen roest. Onderzoek wees uit dat de stof kanker kan veroorzaken. Duizenden zieke defensiemedewerkers die bij het onderhoud van tanks en straaljagers aan chroom-6 werden blootgesteld, klaagden de overheid aan.

Afgelopen maand bracht het Rivm, in opdracht van Defensie, na vier jaar onderzoek een rapport uit waaruit blijkt dat het leger afwist van de schadelijke effecten die de verwerking van chroom-6 opleverde. Die kennis werd, aldus het Rivm, niet met werknemers en bedrijfsartsen gedeeld. Ook bleken werkplekken niet veilig of ontbrak het aan beschermingsmaatregelen.

Het was bij de krijgsmacht blijkens het rapport als sinds 1973 bekend dat de verf gevaarlijk kon zijn. Tussen 1984 en 2006 werd in werkplaatsen van de Navo, waar Nederlands defensiepersoneel het onderhoud van Amerikaans materieel verzorgde, met het antiroestmiddel gewerkt. Zo’n 2000 tot 3000 personen werkten op de Navo-locaties in Brunssum, Eygelshoven, Vriezenveen, Coevorden en Ter Apel.

Excuses van Defensie

Het Rivm-onderzoek stelt dat de giftige stof longkanker, neus- en bijholtekanker, astma, maagkanker en chronische longkwalen kan veroorzaken. Op basis van het onderzoek kwam Defensie, dat eerder een beperkte regeling voor oud-medewerkers instelde die tegemoet kwam in de de medische kosten, met een collectieve regeling.

Alle voormalig defensiemedewerkers die aan de opgesomde ziektes lijden, krijgen smartengeld van tussen de 5000 en 40.000 euro. Daar bovenop krijgen zij of hun nabestaanden nog 3850 euro. Het ministerie maakte openlijk excuses. ,,We hebben fouten gemaakt, dat betreur ik en daarvoor bied ik alle medewerkers mijn excuses aan’’, zei staatssecretaris Barbara Visser van Defensie.

Bekijk hieronder de ervaringen van oud-defensiemedewerker Henk Coort: