Alarm in Limburg: aantal afwijkingen bij baby's stuk hoger dan elders

Van de circa achtduizend kinderen die jaarlijks in Limburg worden geboren, hebben er ongeveer 300 een aangeboren afwijking. Dat is 3,84 procent. Het Nederlands gemiddelde ligt op 2,84 procent. ,,We steken er echt ver bovenuit", zegt Smits, werkzaam voor de Universiteit Maastricht. ,,De eerstvolgende regio zit rond de 3 procent. Dat verschil is alarmerend."

Maastricht doet in samenwerking met andere universiteiten onderzoek op basis van geboortecijfers. Later, waarschijnlijk nog dit jaar, komt het hele onderzoek naar buiten. ,,Het gaat om potentieel levensbedreigende afwijkingen of levenslange aandoeningen. Hier kun je niet stil bij zitten, hier moet iets aan gebeuren, want ieder kind verdient een goed begin", zei Smits eerder tegen de Limburger.

Het gaat om afwijkingen aan hart, nieren, urinewegen en genitaliën: organen die zich in het begin van de zwangerschap ontwikkelen. De uitkomst van de studie komt voor de onderzoekers niet geheel onverwacht. Limburg scoort in diverse gezondheidslijstjes slechter dan de rest van Nederland. 

Maar er is wel iets vreemds aan de hand, vertelt Smits. De afwijking was niet alleen zichtbaar in de arme Parkstad-regio in het zuiden van de provincie, maar ook in het relatief welvarende Noord-Limburg. ,,Van Parkstad weten we dat daar veel kinderen opgroeien in armoede en dat roken, overgewicht en overmatig alcoholgebruik er vaker voorkomen, ook bij aanstaande moeders. Die factoren kunnen de ontwikkeling van het embryo verstoren. De verhoging in Noord-Limburg is echt een raadsel.”

Nog iets vreemds: in Groningen en Drenthe, waar armoede, roken en overgewicht net zo vaak voorkomen als in Limburg, ligt het aantal aangeboren afwijkingen niet hoger dan in de rest van Nederland. ,,Er moet iets anders spelen bij ons. Milieufactoren misschien? Dat moeten we echt uitzoeken."

Het verschil met andere regio's wordt niet verklaard door een uitschieter, maar treedt ieder jaar opnieuw weer op. In vervolgonderzoek wil Smits er achter komen welke aandoeningen precies vaker voorkomen, en waar dat door zou kunnen worden veroorzaakt.