Theaterstuk ‘De Groene Muur’ van en over zeven chronisch zieke mensen speelt extra voorstellingen

In het Elcker-Ik centrum in Antwerpen werd gisteren nog druk gerepeteerd voor de voorstelling van vanavond. Op de zolderkamer namen Eveline Carpentier, Martine Gabriels, Wim Tiri, Joke Lens, Miranda Vermeiren en Veronique Verheyen nog een laatste keer hun scenes door. Er vallen serieuze woorden zoals MRI-scan, ruggenprik, chemo en sterven, maar ondanks dat zit de sfeer goed en wordt er veel gelachen. De Groene Muur is de titel van het theaterstuk dat de acteurs vandaag spelen. Het verwijst naar de muur van plantjes die vaak naast een snelweg staat. Deze planten zien er fragiel uit, maar kunnen toch veel verschillende weersomstandigheden doorstaan. Hetzelfde geldt voor de acteurs, want alle zeven kregen ze te maken met een chronische ziekte.

Het theaterproject is een samenwerking tussen het UZA en socioculturele organisatie Oud Wijzer vzw. Ze sloegen de handen in elkaar na een oproep van voormalig Vlaams minister voor cultuur Sven Gatz voor meer samenwerking tussen de culturele en de niet-culturele sector. De Groene Muur werd een toneelstuk over het leven als chronisch ziek persoon gebracht door zeven zieke (ex-)patiënten. In de voorstelling wordt gebruik gemaakt van de principes van Narrative Based Medicine. Bij deze techniek treedt een arts op als gesprekspartner en laat hij de patiënt over zijn ziekte vertellen. Hierdoor ontstaat er een sterkere band tussen de twee die een positieve invloed heeft op de gezondheid van de patiënt. Met De Groene Muur maakten de deelnemers van hun ziekte een verhaal dat ze brachten voor een publiek. “Hiermee verwerkten we die zwarte periode in ons leven en willen we ook andere zieke mensen een hart onder de riem steken”, vertelt Joke.

Dertien weken lang werkten de acteurs – die nooit eerder op een podium stonden- aan het nieuwe theaterstuk onder begeleiding van professionele coaches. Woordkunstenaar Lotte Dodion leerde hen een narratief schrijven en Lisette Mertens bracht aan hoe ze op een podium moesten staan. “We schreven zelf de tekst voor het toneelstuk. Met concrete opdrachten moesten we beschrijven hoe we ons voelden op bepaalde momenten, zoals wanneer we de diagnose kregen”, zegt Eveline. Het resultaat hiervan is een puur en authentiek verhaal over de ervaringen van patiënten doorheen de verschillende stadia van hun ziekteproces.

De ontwikkeling van het theaterstuk werkte therapeutisch voor de acteurs. “Ik ben ervan overtuigd dat de theatervoorstelling mij geholpen heeft om mijn ziekte een plaats te kunnen geven. Het deed ook deugd om er iets positief mee te kunnen doen”, vertelt Eveline. Na zes maanden intensief samenwerken is de verbondenheid tussen de acteurs groot. “Als lotgenoten begrijpen we elkaar en kunnen we elkaar ook gemakkelijker steunen”, zegt Martine. Ondanks hun ziektes gaat het er vaak vrolijk aan toe tijdens de repetities: “We delen zowel onze negatieve als positieve momenten. Het theaterstuk werd gemaakt met een lach en een traan en dat is ook net de sterkte ervan! Het is geen klaagzang over onze ziekte want er zit ook veel humor in”, legt Veronique uit.

Het verhaal van De Groene Muur gaat over omgaan met verdriet, het taboe rond chronische ziekten en het onbegrip van buitenstaanders. Deze thema’s zijn uit het leven gegrepen van de zeven acteurs. “Ik kreeg vaak te maken met onbegrip omdat mensen niet aan mij zagen dat ik ziek was”, vertelt Wim. Buitenstaanders beoordelen en minimaliseren vaak de ziektes van chronische patiënten. “Op mijn werk geloofden ze niet dat mijn concentratievermogen verminderd was door de chemo en vonden ze dat ik mijn ziekte als excuus gebruikte. We brengen daarom in onze voorstelling een lied over ‘chemo brains’”, vertelt Veronique. Volgens de acteurs hangt er ook nog steeds een taboe rond chronisch ziek zijn. “Tijdens het toneelstuk speel ik een humoristische scene waarbij ik op een sarcastische manier de voordelen van chemo vertel. Er hing eerst een ongemakkelijke stilte in de zaal en uiteindelijk beginnen er toch een paar mensen te lachen, maar je merkt dat dat moeilijk ligt”, legt Miranda uit.

De eerste voorstelling van De Groene Muur vond plaats op 25 mei voor een volle zaal. Ook hoofdarts Dr. Guy Hans van het UZA was erbij: “Tijdens de voorstelling zie je hoe de gedachten van de patiënten continu heen en weer schommelen tussen wanhoop, vechtlust en hoop op een betere toekomst. Het stuk maakte me als zorgverlener bewust van de impact van mijn woorden op de gemoedstoestand van patiënten. De Groene Muur is daarom een must voor alle beginnende en praktiserende artsen en niet-artsen.” Tickets voor de twee extra voorstellingen op 28 november en 13 december zijn te koop voor tien euro via de website www.degroenemuur.be.