Steeds meer spanning in Toekomstverbond: “Drie knelpunten oplossen die volledige overkapping Oosterweelverbinding in de weg staan”

Met het stilleggen van de Oosterweelwerken door de PFOS-affaire met 3M op de linkeroever, zijn andere sleutelelementen van het mobiliteits- en leefbaarheidsproject ondergesneeuwd geraakt. Dag op dag acht jaar na zijn oprichting legde Ringland maandag zijn kaarten op tafel. In het besef dat er nog héél veel werk wacht.

Voorzitter Pol van Steenvoort: “We merken ook wel dat het vertrouwen in het Toekomstverbond (dat mobiliteit en leefbaarheid in de Antwerpse regio moet verzoenen, red.) bij onze achterban geslonken is. Sommigen vragen zich zelfs af of Oosterweel nog nodig is. Net daarom moeten nu vertrouwenwekkende stappen worden gezet voor de afgesproken overkapping. Want ik maak me weinig illusies: PFOS zal niet het enige ‘accident de parcours’ zijn dat we tot een goed einde moeten brengen.”

Als we naar de huidige vergunning op rechteroever kijken, is er 1,6 kilometer overkapping voorzien op de noordelijke ring, tussen het knooppunt Borgerhout (E313-E34) en de toekomstige Scheldetunnel. “Veel te weinig voor een stad die snakt naar meer ruimte, groen en een stillere omgeving”, vindt Ringland. De rekensom is gauw gemaakt: als ook de vier ‘reserve’ overkappingsprojecten samen met de bouw van Oosterweel worden gerealiseerd, zal bijna 5 kilometer ingetunneld zijn. “Stel dat we die extra overkappingen pas ná 2030 bouwen, dan kost dat veel extra geld mét opnieuw jaren overlast”, zegt Peter Vermeulen.

Tussen droom en daad liggen in dit geval minstens drie knelpunten. De zogenaamde Knoop Oost in Borgerhout lijkt de meest cruciale. De Ring is er verweven met de E313-E34. In de toekomst maak je er de overgang van het gescheiden verkeer op de zuidelijke ring (doorgaand en stadsregionaal) naar gemengd verkeer op de noordelijke ring. Daarnaast moet je in het ontwerp van de knoop ook rekening houden met de scenario’s voor het Haventracé, dat het verkeer vanaf Wommelgem in een grote boog om Antwerpen zal heen leiden. Vermeulen: “Het wordt een complexe opgave, ook qua leefbaarheid voor de omgeving van het Rivierenhof. Die knoop willen we maximaal overkapt zien.” 

_{Lees verder onder de foto}

Volgende probleem: het gevaarlijk ‘ADR’-transport. “De mate waarin je dat aanpakt, bepaalt hoe lang de tunnels op de Ring mogen zijn”, zegt Vermeulen. “Zonder maatregelen is 700 of 800 meter het maximum. Dan zit je met verschillende gaten en verbetert de levenskwaliteit van tienduizenden mensen niet. De oplossing? Je kunt dat gevaarlijk transport naar het spoor duwen of de routes aanpassen. Ook een verbod van bepaalde categorieën transport over de weg valt te overwegen.”

De derde ‘olifant in de kamer’ is de modal shift, waarbij een flink stuk van het autoverkeer wordt vervangen door het openbaar vervoer en de fiets. Ringland blijft aandringen op een aparte intendant, naast Alexander D’Hooghe, die vooral met leefbaarheid bezig is. “We staan met zeer veel vrijwilligers klaar om daar in de werkbanken constructief aan mee te werken.” Zonder stevige modal shift blijft de verkeersdruk op de Oosterweelverbinding te groot.

En dan is er uiteraard het PFOS-probleem op de linkeroever. Bouwheer Lantis moet een oplossing vinden voor de vervuilde grond op de werf. In het slechtste scenario kan er zelfs geen Scheldetunnel worden gebouwd. Vermeulen: “Natuurlijk is dat enorm belangrijk, maar ik wil me niet inlaten met het werk van de onderzoekscommissie. Ik ken ook het scepticisme van vandaag over de hele Oosterweelverbinding. Maar het is te kort door de bocht als we denken dat we Oosterweel niet meer nodig zouden hebben als we morgen allemaal elektrisch rijden. De leefbaarheid voor heel veel mensen in Antwerpen, Borgerhout, Deurne en Merksem gaat er zwaar op vooruit dankzij dit project. Onderschat ook niet wat we in de voorbije jaren al hebben gedaan. Denk bijvoorbeeld aan de zeven Ringparken: wat al ontworpen is, mag in heel Europa worden gezien.”

Maar dat de tijd begint te dringen, weten Van Steenvoort en Vermeulen ook: “Er mag geen tijd meer verloren gaan. De vijfde verjaardag van het Toekomstverbond op 15 maart is een mooi moment om initiatieven van de overheid te zien.” 

LEES OOK: Spannende tijden voor Oosterweelverbinding: “2022 wordt jaar van de waarheid”

Krijgt Antwerpen straks zijn eigen vervoersbedrijf? Schepen Kennis doet opmerkelijk voorstel bij opening P+R Linkeroever