Stad schrapt naam Delwaidedok na nieuw onderzoek over collaborerende oorlogsburgemeester

Nog deze lente zal de naam Delwaidedok op alle havenkaarten veranderd worden in een nieuwe naam. “Voor het stadsbestuur zijn het recente wetenschappelijk onderzoek en de reacties die daarop volgden van die aard dat het ontegensprekelijk is dat deze naam geschrapt moet worden”, zegt burgemeester Bart De Wever.

Aan de basis van de beslissing ligt ‘1942', een te boek gesteld wetenschappelijk onderzoek  van historicus en UA rector Herman Van Goethem. Daarin worden bewijzen aangehaald waaruit blijkt dat onder het bewind van oorlogsburgemeester Leo Delwaide Duitsgezinde agenten werden ingezet om razzia’s te houden in de Joodse wijken van de stad. Tot nu toe werd aangenomen dat Delwaide enkel had toegekeken. Oppositiepartij Groen had in een opiniestuk in De Morgen opgeroepen tot de naamswijziging.

“Delwaide droeg als oorlogsburgmeester een zware verantwoordelijkheid bij de jodenvervolging. Het historisch onderzoek liep al een aantal jaren, maar nu staat het ook onomstotelijk vast. Zaterdag spraken journalisten mij hierover aan, maar ik had het boek nog niet gelezen. Daarom zei ik dat we eerst raad zouden inwinnen bij wetenschappers en ik nam ook contact op met Herman Van Goethem”, zegt burgemeester Bart De Wever. “Maar na lezing van zijn boek in de nacht van maandag op dinsdag was het voor mij al zo klaar als een klontje dat de naamsverandering zich opdrong en dat we geen verder wetenschappelijk onderzoek moeten instellen. Na lectuur van dit boek kan je ook niet anders dan tot de conclusie komen dat deze naam behouden een grote fout zou zijn.”

Het Delwaidedok ligt op grondgebied Antwerpen maar valt onder het bewind van het Havenbedrijf. “In mei zal de definitieve beslissing volgen op de raad van bestuur, maar het Havenbedrijf zal de stad in deze beslissing volledig volgen. Praktisch zijn er ook weinig tot geen bezwaren, want de internationale schepen die het dok aandoen, baseren zich voor de juiste locatie op kadenummers”, aldus havenschepen Annick De Ridder (N-VA).

Er zijn nog andere straatnamen die vragen zouden kunnen oproepen zoals de Transvaalstraat en de Krugerstraat, die verwijzen naar de Zuid-Afrikaanse Boerenoorlogen en slavernij of de Carnotstraat vernoemd naar Lazare Carnot, een generaal in Napoleons leger die hele Antwerpse wijken in de as liet leggen. “We gaan niet de hele geschiedenis herschrijven. Er is echter nog een belangrijk verschil”, aldus De Wever. “Daar zijn er geen directe overlevers of kinderen van slachtoffers meer die je over dat verleden op de schouders kunnen tikken. Dat is bij de joodse slachtoffers van de Holocaust wel het geval. Volgend jaar vieren we 75 jaar bevrijding maar de getuigen die het nog hebben meegemaakt ontvallen ons een na een in ijltempo. Daarom is de urgentie om zo’n naamsverandering snel door te voeren, nog groter.”

De stad vraagt de bevolking om niet zelf met suggesties voor nieuwe namen te komen. “Als er zo 30 namen tot ons komen en wij kiezen er eentje, zullen er altijd 29 mensen teleurgesteld zijn”, meent De Wever. Het college zal zich tegen de volgende zitting beraden over een nieuwe naam en die suggestie overmaken aan het Havenbedrijf. Rector Herman Van Goethem wilde voorlopig niet reageren op de naamswijziging.