Freddy Michiels wil je op andere manier Antwerpen leren ontdekken: “Bij sommige figuren vraag je je af of ze vandaag nog standbeeld hadden gekregen”

Zou iedereen die een standbeeld heeft gekregen die eer ook nog te beurt vallen als de betrokken persoon nu had geleefd? Zeer waarschijnlijk niet. De betekenis van een aantal standbeelden in Antwerpen raakte zwaar beladen toen de jongste jaren de discussie over onze koloniale erfenis losbarstte.

Freddy Michiels besliste dan ook bij sommige beelden extra duiding te geven. “Al moet je steeds rekening houden met het tijdsbeeld waarin zo’n beeld is gemaakt. Pater De Deken (1852-1896) aan de Bist in Wilrijk schreeuwt om toelichting. Hij houdt een knie op een knielende zwarte man. Deze vorm van onderdrukking paste misschien in het tijdsbeeld van 1900, maar in 2014 is beslist om er een infobord bij te zetten.”

“Ook een figuur als Louis Major (1902-1985, bekend van de wet op de beschermde havenarbeid, red.) doet je afvragen of hij vandaag nog een standbeeld - aan de rand van het Stadspark - had gekregen. De man heeft veel goeds gedaan, maar had de reputatie vrouwonvriendelijk te zijn. Zo verdedigde hij in het parlement de rechten van de arbeiders, maar bij een vraag over de rechten van de vrouw zei hij dat vrouwen één recht hebben en dat is het aanrecht.”

Soms is het verhaal achter een standbeeld ook gewoon grappig. Michiels: “Voor kunstschilder Henri Leys (1815-1869, de man van de wandschilderingen in de Leyszaal van het stadhuis, werd een standbeeld gezet aan de Louiza-Marialei. Beeldhouwer Joseph Ducaju vond dat hij mensen stoer moest weergeven. Leys was klein en dik. De grap gaat dat de sokkel daardoor groter zou uitvallen dan het beeld. Ducaju liet dan maar een leerling poseren en zette het hoofd van Leys erop.”

Oud-Antwerps burgemeester en vooraanstaand socialist Camille Huysmans (1871-1968) vind je op de gelijknamige laan in de Tentoonstellingswijk. Tot zijn dood heette de straat nog Kolonielaan, trouwens. Hij had een bijzonder soort humor. Michiels: “Als negentiger diende hij nog een wetsvoorstel in dat door 51 procent van de parlementairen werd verworpen. ‘De helft van diegenen die hier zitten, zijn ezels’, reageerde hij. Nadat de voorzitter had gevraagd om het wat fatsoenlijker te formuleren, zei Huysmans droog: ‘De helft van diegenen die hier zitten, zijn geen ezels.’”

Het mooiste beeld volgens Michiels? “Dat van Nello en Patrasche die op de Handschoenmarkt begraven liggen onder dezelfde stenen als die van het plein.”

De vijf wandelingen voeren je door Oud-Antwerpen, het ‘winkelwandel’-Antwerpen, de Diamantwijk, het Eilandje en Het Zuid. Aan wist-je-datjes is er in elk geval geen gebrek. Welke figuren kregen al bij leven een standbeeld? Schrijver Hendrik Conscience, acteur Luc Philips en koning Albert I.

‘Ontdekkingstocht door Antwerpen’ telt 256 blz met 400 foto’s en kost 24,95 euro. Het ligt in de boekhandel of is te bestellen via www.freddymichiels.com.

LEES OOK:

Het stadhuis straalt weer als nooit tevoren, maar wist je dit al over het centrum van onze stad? “ABBA is hier ooit geweest”

Socialistische havenvakbond BTB viert 50 jaar Wet Major en 20 jaar felle strijd: “Roepen we op tot staking, dan stáán de dokwerkers klaar”